Bệnh Trĩ nội-Trĩ ngoại: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Bệnh trĩ là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống. Bệnh trĩ có thể chia thành hai loại chính là trĩ nội và trĩ ngoại. Mặc dù cả hai loại trĩ này đều gây ra nhiều phiền toái và khó chịu, nhưng chúng lại có sự khác biệt rõ rệt về đặc điểm, triệu chứng và phương pháp điều trị. Việc hiểu rõ về hai loại bệnh trĩ này sẽ giúp người bệnh phát hiện và điều trị kịp thời, mang lại hiệu quả cao trong quá trình hồi phục cùng Bệnh viện Bảo Ngọc theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Bệnh trĩ nội là gì?

i trĩ này đều gây ra nhiều phiền toái và khó chịu, nhưng chúng lại có sự khác biệt rõ rệt về đặc điểm, triệu chứng và phương pháp điều trị. Việc hiểu rõ về hai loại bệnh trĩ này sẽ giúp người bệnh phát hiện và điều trị kịp thời, mang lại hiệu quả cao trong quá trình hồi phục cùng Bệnh viện Bảo Ngọc theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Trĩ nội là tình trạng các búi trĩ phát triển bên trong ống hậu môn, dưới lớp niêm mạc trực tràng. Các búi trĩ này nằm trong khu vực không có dây thần kinh cảm giác, do đó người bệnh thường không cảm nhận được cơn đau ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi trĩ nội phát triển mạnh, các triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt hơn.

Nguyên nhân gây trĩ nội

Trĩ nội hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu liên quan đến việc gia tăng áp lực lên các mạch máu trong khu vực hậu môn và trực tràng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Táo bón lâu dài: Việc phải rặn mạnh khi đi tiêu trong thời gian dài sẽ gây áp lực lên các mạch máu, dẫn đến giãn nở và hình thành trĩ.
• Mang thai: Áp lực từ thai nhi lên vùng chậu làm tăng nguy cơ hình thành trĩ, đặc biệt là trong giai đoạn cuối thai kỳ.
• Lười vận động: Ngồi quá lâu hoặc ít vận động có thể gây ra sự tích tụ áp lực trong khu vực hậu môn và trực tràng.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ: Chế độ ăn nghèo chất xơ gây ra táo bón, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ nội.
• Tuổi tác: Người cao tuổi có khả năng bị trĩ nội cao hơn do sự suy yếu của các mô và cơ xung quanh hậu môn.

Triệu chứng của trĩ nội

Trĩ nội thường phát triển dần dần, với các triệu chứng sau:

• Chảy máu khi đi tiêu: Đây là triệu chứng phổ biến của trĩ nội, với máu có thể xuất hiện trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu.
• Sa búi trĩ: Khi bệnh phát triển nặng, các búi trĩ có thể sa ra ngoài ống hậu môn, gây cảm giác cộm và khó chịu.
• Đau và ngứa: Dù trĩ nội ít gây đau, nhưng khi các búi trĩ bị sa xuống hoặc viêm nhiễm, bệnh nhân có thể cảm thấy đau và ngứa quanh hậu môn.
• Cảm giác nặng nề: Khi các búi trĩ phát triển lớn, người bệnh có thể cảm thấy nặng nề, khó chịu khi ngồi lâu.

Điều trị trĩ nội

Trĩ nội có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị bảo tồn: Dành cho những trường hợp trĩ nhẹ, bao gồm việc thay đổi chế độ ăn uống (tăng cường chất xơ, uống đủ nước), tập thể dục và sử dụng thuốc nhuận tràng.
• Phẫu thuật cắt trĩ: Nếu trĩ nội không đáp ứng điều trị bảo tồn, phẫu thuật cắt trĩ có thể được chỉ định để loại bỏ búi trĩ.
• Thủ thuật xâm lấn tối thiểu: Các phương pháp như thắt trĩ bằng vòng cao su, tiêm xơ, hoặc cắt trĩ bằng tia laser có thể được sử dụng để điều trị hiệu quả mà không cần phẫu thuật mở.

Trĩ ngoại là gì?

Trái ngược với trĩ nội, trĩ ngoại là tình trạng các búi trĩ phát triển bên ngoài hậu môn, trong khu vực có nhiều dây thần kinh cảm giác. Do đó, trĩ ngoại thường gây ra cảm giác đau đớn và khó chịu ngay từ giai đoạn đầu.

Nguyên nhân gây trĩ ngoại

Trĩ ngoại hình thành do sự giãn nở của các mạch máu và tĩnh mạch ở vùng hậu môn. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Táo bón và rặn mạnh khi đi tiêu: Tương tự như trĩ nội, táo bón lâu dài cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra trĩ ngoại.
• Thói quen ngồi lâu: Những người làm công việc văn phòng, lái xe lâu hoặc ngồi quá nhiều có nguy cơ mắc trĩ ngoại cao.
• Mang thai: Tương tự như trĩ nội, phụ nữ mang thai cũng dễ bị trĩ ngoại do sự gia tăng áp lực lên khu vực chậu.
• Chế độ ăn uống kém: Chế độ ăn thiếu chất xơ và nước có thể dẫn đến táo bón và làm tăng nguy cơ trĩ ngoại.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh trĩ, bạn cũng có nguy cơ bị trĩ ngoại cao hơn.

Triệu chứng của trĩ ngoại

Trĩ ngoại gây ra những triệu chứng dễ nhận biết hơn so với trĩ nội, bao gồm:

• Đau và sưng: Trĩ ngoại gây đau đớn, đặc biệt khi ngồi hoặc đi lại. Sưng quanh hậu môn có thể gây cảm giác cộm, khó chịu.
• Chảy máu: Dù ít phổ biến hơn so với trĩ nội, nhưng nếu trĩ ngoại bị viêm hoặc kích thích, có thể gây chảy máu, đặc biệt khi có tác động mạnh.
• Ngứa và viêm nhiễm: Viêm trĩ ngoại có thể gây ngứa và khó chịu quanh hậu môn.
• Khối u sưng: Trĩ ngoại có thể tạo ra các khối u sưng quanh hậu môn, dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường.

Điều trị trĩ ngoại

Điều trị trĩ ngoại chủ yếu nhằm giảm đau và kiểm soát các triệu chứng. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị bảo tồn: Bao gồm việc thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt (tăng cường chất xơ, uống đủ nước), sử dụng thuốc giảm đau, thuốc bôi ngoài da để làm giảm triệu chứng.
• Phẫu thuật cắt trĩ ngoại: Nếu trĩ ngoại gây đau đớn và không cải thiện với các phương pháp bảo tồn, phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ có thể được chỉ định.
• Tiểu phẫu: Đối với các trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể sử dụng các thủ thuật như thắt trĩ bằng vòng cao su hoặc cắt trĩ bằng tia laser để loại bỏ búi trĩ mà không cần phẫu thuật mở.

So sánh giữa trĩ nội và trĩ ngoại

Phân cấp độ của bệnh trĩ nội và trĩ ngoại

Khi nhắc đến bệnh trĩ, chúng ta thường nghe đến các khái niệm như “trĩ độ 1”, “trĩ độ 2″… Đây là cách phân chia các cấp độ của bệnh dựa trên mức độ phát triển và sự tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, việc phân cấp độ của bệnh sẽ có sự khác biệt rõ rệt giữa trĩ nội và trĩ ngoại. Cùng tìm hiểu cụ thể về cách phân cấp độ của mỗi loại bệnh trĩ dưới đây.

Đối với bệnh trĩ nội

Trĩ nội được phân thành 4 cấp độ, từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào mức độ phát triển và sự biến đổi của búi trĩ.

Cấp độ 1:

Giai đoạn đầu của bệnh trĩ nội, búi trĩ bắt đầu hình thành bên trong hậu môn và chưa có dấu hiệu rõ ràng. Khi thực hiện nội soi, bác sĩ sẽ phát hiện các nốt sần mềm, màu đỏ và kích thước khá nhỏ, nằm trên niêm mạc trực tràng.

Triệu chứng: Người bệnh có thể cảm thấy ngứa ngáy quanh hậu môn và đôi khi khó khăn khi đi đại tiện. Trong một số trường hợp, có thể có hiện tượng đi ngoài ra máu, nhưng lượng máu thường ít và không đáng lo ngại.

Cấp độ 2:

Ở giai đoạn này, búi trĩ lớn hơn và có thể lòi ra ngoài hậu môn khi đi đại tiện, nhưng sau đó sẽ tự co lại vào trong. Khi nội soi, niêm mạc hậu môn sẽ thấy dày lên, búi trĩ có màu đỏ tím và có thể tiết dịch.

Triệu chứng: Triệu chứng của bệnh trở nên rõ ràng hơn, bao gồm chảy máu hậu môn khi đại tiện và cảm giác khó chịu, đặc biệt khi ngồi lâu.

Cấp độ 3:

Búi trĩ đã phát triển to và dày hơn, có thể lòi ra ngoài hậu môn ngay cả khi không đi đại tiện, và không thể tự co vào trong. Người bệnh sẽ cảm thấy đau rát, ngứa ngáy, và rất khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày.

Triệu chứng: Đau đớn và khó chịu gia tăng, thậm chí có thể xuất hiện tình trạng viêm nhiễm nếu không được vệ sinh đúng cách.

Cấp độ 4:

Đây là giai đoạn trĩ nội nặng nhất, các búi trĩ đã sưng phồng và lòi hẳn ra ngoài hậu môn, gây cản trở lưu thông máu. Không còn hiện tượng chảy máu nữa, nhưng dịch nhầy tiết ra nhiều, gây ẩm ướt và dễ dẫn đến viêm loét. Trong một số trường hợp nặng, các búi trĩ có thể hoại tử nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng: Ngứa ngáy, đau đớn dữ dội, có thể dẫn đến viêm nhiễm hoặc hoại tử búi trĩ. Đây là giai đoạn cần phải điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Đối với bệnh trĩ ngoại

Khác với trĩ nội, trĩ ngoại không phân chia theo cấp độ mà được chia thành 4 thời kỳ, tùy vào sự tiến triển của bệnh.

Thời kỳ thứ nhất:

Ở giai đoạn này, bệnh trĩ ngoại mới hình thành và không có triệu chứng rõ ràng. Người bệnh chỉ cảm thấy hơi cộm hoặc ngứa rát nhẹ ở vùng hậu môn.

Triệu chứng: Khó nhận biết do bệnh ở giai đoạn nhẹ, nhưng người bệnh có thể cảm thấy khó chịu, hơi ngứa hoặc cộm ở hậu môn.

Thời kỳ thứ hai:

Búi trĩ bắt đầu lồi ra khỏi hậu môn, các tĩnh mạch trong khu vực này trở nên ngoằn ngoèo và dễ thấy. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn khi đi đại tiện, và nếu không vệ sinh sạch sẽ có thể dẫn đến viêm nhiễm.

Triệu chứng: Cảm giác đau đớn tăng lên khi đại tiện, đặc biệt nếu vệ sinh không kỹ, dẫn đến khả năng bị nhiễm trùng.

Thời kỳ thứ ba:

Búi trĩ đã bị tắc nghẹt và chảy máu khi đi đại tiện. Người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn dữ dội, và có thể bị thiếu máu hoặc nứt kẽ hậu môn do sự chèn ép của búi trĩ.

Triệu chứng: Chảy máu khi đi đại tiện, đau đớn ngày càng tăng và có thể gây thiếu máu do mất máu liên tục.

Thời kỳ thứ tư:

Đây là giai đoạn bệnh trở nặng nhất của trĩ ngoại. Kích thước của búi trĩ tăng lên rõ rệt, gây sưng to và đau đớn dữ dội. Người bệnh cũng có thể bị nhiễm trùng nặng, gây ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày.

Triệu chứng: Búi trĩ sưng to, đau đớn liên tục, có thể gây nhiễm trùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Phòng ngừa bệnh trĩ nội và trĩ ngoại

Bệnh trĩ là một tình trạng phổ biến và gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Để phòng ngừa bệnh trĩ, bao gồm cả trĩ nội và trĩ ngoại, bạn cần thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe một cách chủ động. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa sự xuất hiện và tiến triển của bệnh trĩ.

Phòng trĩ nội và trĩ ngoại bằng ăn uống đầy đủ chất xơ

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh trĩ, đặc biệt là việc bổ sung đủ chất xơ. Chất xơ giúp làm mềm phân, giảm tình trạng táo bón – một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ.

• Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh, trái cây tươi như bông cải xanh, cà rốt, chuối, táo, và lê chứa nhiều chất xơ, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
• Sử dụng ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, quinoa chứa lượng chất xơ cao, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
• Uống đủ nước: Uống đủ nước mỗi ngày giúp làm mềm phân và dễ dàng thải ra ngoài. Nước cũng giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.

Vận động thường xuyên tránh trĩ nội và trĩ ngoại

Một lối sống ít vận động là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến sự hình thành bệnh trĩ, đặc biệt là đối với những người làm việc văn phòng, phải ngồi nhiều. Việc vận động giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực lên khu vực hậu môn và giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

• Tập thể dục đều đặn: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, hoặc bơi lội có thể tăng cường sức khỏe tim mạch và cải thiện lưu thông máu.
• Tập yoga: Các bài tập yoga, đặc biệt là các tư thế giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng cho khu vực hậu môn.

Tránh ngồi lâu

Tránh ngồi một chỗ quá lâu để không bị trĩ nội và trĩ ngoạ, đặc biệt là khi làm việc văn phòng, có thể gây áp lực lớn lên vùng hậu môn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

• Đứng dậy và di chuyển: Nếu công việc của bạn đòi hỏi ngồi lâu, hãy cố gắng đứng dậy, đi lại hoặc thực hiện vài động tác thể dục nhẹ nhàng mỗi 30 phút để cải thiện lưu thông máu.
• Sử dụng ghế ngồi thoải mái: Đảm bảo bạn ngồi trên ghế có đệm và tư thế ngồi đúng, tránh gây áp lực lên vùng hậu môn.

Đi tiêu đều đặn

Một trong những thói quen quan trọng để ngăn ngừa bệnh trĩ là duy trì thói quen đi tiêu đều đặn. Việc nhịn đi tiêu hoặc rặn mạnh có thể tạo áp lực lên hậu môn và gây tổn thương cho các tĩnh mạch tại khu vực này.

• Tránh nhịn đi tiêu: Khi có nhu cầu đi vệ sinh, hãy đi ngay, đừng nhịn. Việc nhịn đi tiêu có thể làm cho phân trở nên khô cứng, gây táo bón và tạo áp lực lên hậu môn.
• Không rặn mạnh khi đi vệ sinh: Khi đi tiêu, bạn không nên rặn mạnh vì điều này có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn và dẫn đến bệnh trĩ.

Giảm căng thẳng tránh trĩ nội và trĩ ngoại

Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa và gây ra các vấn đề như táo bón, điều này sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

• Thực hành thư giãn: Các phương pháp thư giãn như thiền, hít thở sâu, hoặc massage có thể giúp giảm căng thẳng và hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa.
• Ngủ đủ giấc: Một giấc ngủ đủ và sâu cũng có vai trò quan trọng trong việc giảm căng thẳng và giúp cơ thể hồi phục tốt hơn.

Chăm sóc hậu môn tốt

Vệ sinh khu vực hậu môn đúng cách cũng là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh trĩ.

• Vệ sinh sạch sẽ: Sau khi đi vệ sinh, bạn cần vệ sinh sạch sẽ khu vực hậu môn để tránh vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm.
• Không sử dụng giấy vệ sinh quá thô: Việc dùng giấy vệ sinh cứng hoặc thô có thể làm tổn thương vùng hậu môn, gây viêm nhiễm. Hãy sử dụng giấy vệ sinh mềm mại hoặc khăn ướt không chứa cồn.

Kiểm soát cân nặng

Thừa cân hoặc béo phì là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh trĩ, vì khi cơ thể tích tụ mỡ, đặc biệt là vùng bụng và đùi, sẽ tạo ra áp lực lên vùng hậu môn.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với luyện tập thể dục để duy trì trọng lượng cơ thể lý tưởng.
• Tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn: Các thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo và ít chất xơ có thể gây táo bón và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Trĩ nội và trĩ ngoại là hai loại bệnh trĩ phổ biến, mỗi loại có những đặc điểm và triệu chứng riêng biệt nhưng đều có thể gây ra nhiều phiền toái, khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nắm vững sự khác biệt giữa hai loại bệnh này không chỉ giúp bạn có cái nhìn đúng đắn về tình trạng sức khỏe mà còn giúp áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh trĩ, đừng chần chừ mà hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Để được tư vấn và hỗ trợ, bạn có thể liên hệ qua hotline 0963.310.115 tại Bệnh viện Bảo Ngọc. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh trĩ.