Việc tầm soát ung thu cổ tử cung rất quan trọng đối với chị em phụ nữ tại Việt Nam và trên thế giới. Ung thư cổ tử cung là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, đứng hàng thứ hai sau ung thư vú. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có hàng trăm ngàn phụ nữ trên toàn thế giới được chẩn đoán mắc ung thư này. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung đang gia tăng, làm cho việc sàng lọc trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Bài viết này sẽ đi sâu vào tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư cổ tử cung, các phương pháp sàng lọc hiện có và quy trình thực hiện tại Bệnh viện Bảo Ngọc và những điều cần lưu ý khi tham gia.
Tầm soát ung thư cổ tử cung là gì?
Tầm soát ung thư cổ tử cung là một chiến lược y tế công cộng quan trọng, nhằm phát hiện sớm các biến đổi tiền ung thư và ung thư ở giai đoạn đầu tại cổ tử cung. Mục tiêu của việc tầm soát là cải thiện cơ hội điều trị thành công và giảm tỷ lệ tử vong do căn bệnh này. Ung thư cổ tử cung là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn cầu, nhưng nhờ vào các chương trình tầm soát, tỷ lệ mắc và tử vong đã giảm đi đáng kể trong những thập kỷ qua.
Việc tầm soát thường được thực hiện thông qua hai phương pháp chính: xét nghiệm Pap (Papanicolaou) và xét nghiệm HPV (Human Papillomavirus). Xét nghiệm Pap là công cụ đầu tiên được áp dụng rộng rãi, giúp phát hiện các tế bào bất thường có thể phát triển thành ung thư. Trong khi đó, xét nghiệm HPV, được coi là tiến bộ hơn, tập trung vào việc phát hiện virus HPV – nguyên nhân chính gây ra hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung.
Từ góc độ y tế toàn cầu, tầm soát ung thư cổ tử cung là một ví dụ điển hình cho việc phòng ngừa và phát hiện sớm có thể thay đổi đáng kể bức tranh sức khỏe cộng đồng. Ở nhiều quốc gia phát triển, các chương trình tầm soát định kỳ đã được triển khai rộng rãi, giúp giảm đáng kể số ca mắc mới và tỷ lệ tử vong. Ngược lại, tại những quốc gia có nguồn lực y tế hạn chế, việc thiếu các chương trình tầm soát thường xuyên đã dẫn đến gánh nặng bệnh tật từ ung thư cổ tử cung vẫn còn rất lớn.
Ngoài khía cạnh y tế, tầm soát ung thư cổ tử cung còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài. Việc áp dụng rộng rãi các chương trình tầm soát không chỉ bảo vệ sức khỏe của phụ nữ mà còn giúp giảm chi phí điều trị ở giai đoạn muộn và tổn thất lao động do bệnh tật gây ra. Phụ nữ là những nhân tố quan trọng trong gia đình và xã hội; do đó, việc bảo vệ họ khỏi các căn bệnh hiểm nghèo đồng nghĩa với việc bảo vệ tương lai của nền kinh tế và xã hội.
Tóm lại, tầm soát ung thư cổ tử cung không chỉ là nhiệm vụ y tế mà còn là hành động có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện cam kết của xã hội trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Với sự phát triển của khoa học, hy vọng rằng trong tương lai, ung thư cổ tử cung sẽ trở thành một căn bệnh có thể phòng ngừa và kiểm soát hoàn toàn trên toàn thế giới.
Tại sao cần sàng lọc ung thư cổ tử cung?
Theo thống kê, ung thư cổ tử cung là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ do ung thư. Tại Việt Nam, có khoảng 6.000 ca mới mắc bệnh mỗi năm. Sự gia tăng này có thể do nhiều yếu tố, bao gồm sự gia tăng trong số phụ nữ quan hệ tình dục sớm, không an toàn và thiếu thông tin về sức khỏe sinh sản.
Sàng lọc ung thư cổ tử cung giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trước khi chúng phát triển thành ung thư. Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống sót có thể đạt trên 90%. Việc điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sức khỏe của phụ nữ.
Các xét nghiệm sàng lọc như Pap smear có thể phát hiện các tế bào bất thường, từ đó có biện pháp can thiệp sớm. Ngoài ra, việc tiêm vaccine HPV cũng là một biện pháp hiệu quả trong việc ngăn ngừa ung thư cổ tử cung.
Phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung hiện nay
Có nhiều phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung phổ biến hiện nay. Dưới đây là bốn phương pháp chính:
Khám phụ khoa
Khám phụ khoa là bước đầu tiên và quan trọng trong việc phát hiện tầm soát ung thư cổ tử cung. Các triệu chứng của ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu thường không rõ ràng, dẫn đến việc bệnh thường được phát hiện muộn. Vì vậy, việc khám phụ khoa định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản là rất cần thiết.
-
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng quát vùng chậu, phát hiện những tổn thương, bất thường hoặc viêm nhiễm. Mặc dù khám phụ khoa không thể khẳng định ung thư cổ tử cung, nhưng nó giúp bác sĩ nghi ngờ và chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu cần thiết.
Kiểm tra trực quan bằng Acid Acetic (VIA)
Kiểm tra trực quan bằng acid acetic là một phương pháp đơn giản và nhanh chóng. Trong quá trình này, một lượng nhỏ giấm trắng sẽ được thoa lên cổ tử cung.
-
Nếu cổ tử cung có những vùng chuyển màu trắng khi tiếp xúc với giấm, điều này có thể báo hiệu những bất thường. Phương pháp này chủ yếu mang tính sàng lọc và không cho kết quả đáng tin cậy, vì vậy nếu có dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu hơn.
Soi cổ tử cung
Soi cổ tử cung là một phương pháp sử dụng thiết bị phóng đại chuyên dụng để quan sát khu vực cổ tử cung, giúp phát hiện những tổn thương mà mắt thường không thể thấy.
-
Dụng cụ soi cổ tử cung sẽ phóng đại hình ảnh lên 10-30 lần, cho phép bác sĩ dễ dàng quan sát và đánh giá tình trạng cổ tử cung. Bác sĩ có thể sử dụng dung dịch acid acetic 3-5% và dung dịch lugol 2% để xác định chính xác khu vực tổn thương. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết bằng cách lấy một vài mảnh mô nhỏ để phân tích.
Các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung
Tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm sàng lọc phù hợp:
-
Xét nghiệm Pap: Đây là xét nghiệm phổ biến nhất, giúp phát hiện những thay đổi tế bào có nguy cơ dẫn đến ung thư cổ tử cung. Mẫu tế bào sẽ được lấy từ cổ tử cung và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
-
Xét nghiệm HPV: Phương pháp này giúp phát hiện các chủng virus HPV có liên quan đến nguy cơ gây ung thư cổ tử cung. Mẫu xét nghiệm sẽ được lấy từ cổ tử cung và phân tích để xác định sự hiện diện của virus HPV. Mặc dù xét nghiệm HPV không khẳng định 100% nữ giới có mắc ung thư cổ tử cung, nhưng nó giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó có thể có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
Các xét nghiệm HPV thường được thực hiện kết hợp với xét nghiệm Pap để tăng cường độ chính xác trong việc phát hiện tầm soát ung thư cổ tử cung.
Ai nên tham gia tầm soát ung thư cổ tử cung?
Khuyến nghị về tầm soát ung thư cổ tử cung cho nữ giới được phát triển bởi các tổ chức uy tín như Cơ quan Y tế Dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) và Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACCS). Tần suất tầm soát nên căn cứ vào tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh của mỗi người. Dưới đây là những độ tuổi được khuyến nghị thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung:
Độ tuổi 21 – 29 tầm soát ung thư cổ tử cung
Phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung, với khuyến cáo bắt đầu xét nghiệm Pap lần đầu tiên khi 21 tuổi. Sau đó, hãy lặp lại xét nghiệm này mỗi 3 năm. Ngay cả khi đã có hoạt động tình dục, phụ nữ không cần thực hiện xét nghiệm Pap trước năm 21 tuổi.
Độ tuổi 30 – 65 tầm soát ung thư cổ tử cung
Từ 30 đến 65 tuổi, phụ nữ có thể áp dụng các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung sau:
-
Xét nghiệm HPV: Nếu kết quả bình thường, có thể đợi 5 năm để thực hiện xét nghiệm HPV tiếp theo.
-
Xét nghiệm HPV kết hợp Pap: Nếu cả hai xét nghiệm đều bình thường, nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc tiếp theo sau 5 năm.
-
Xét nghiệm Pap: Nếu kết quả bình thường, sẽ tiếp tục thực hiện xét nghiệm Pap tiếp theo sau 3 năm.
Tầm soát ung thư cổ tử cung trên 65 tuổi
Phụ nữ trên 65 tuổi, nếu đã có kết quả bình thường cho các xét nghiệm HPV và Pap trước đó, nên trao đổi với bác sĩ về việc có cần tiếp tục tầm soát ung thư cổ tử cung hay không. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe, cần tiếp tục thực hiện khám sàng lọc.
Những trường hợp ngoại lệ tầm soát ung thư cổ tử cung
Một số nhóm đối tượng có thể cần tầm soát ung thư cổ tử cung thường xuyên hơn, bao gồm:
-
Người dương tính với HIV.
-
Người có hệ miễn dịch suy giảm.
-
Người đã dùng thuốc diethylstilbestrol (DES) trước khi sinh.
-
Người có kết quả xét nghiệm sàng lọc cổ tử cung hoặc sinh thiết bất thường gần đây.
-
Người từng mắc ung thư cổ tử cung.
Nếu đã phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tử cung và cổ tử cung vì lý do không liên quan đến ung thư, không cần tầm soát ung thư cổ tử cung nữa. Tuy nhiên, nếu việc cắt bỏ liên quan đến ung thư cổ tử cung hoặc tiền ung thư, cần trao đổi với bác sĩ về cách chăm sóc và theo dõi sức khỏe. Nếu đã cắt bỏ một phần cổ tử cung, hãy tiếp tục tầm soát theo hướng dẫn của bác sĩ.
Quy trình tầm soát ung thư cổ tử cung tại Bệnh viện Bảo Ngọc
Tại Bệnh viện Bảo Ngọc, quy trình tầm soát ung thư cổ tử cung được thực hiện một cách chuyên nghiệp và bài bản, nhằm đảm bảo sự an toàn và tiện lợi cho bệnh nhân. Dưới đây là các bước chi tiết trong quy trình tầm soát:
Đặt lịch khám tầm soát ung thư cổ tử cung
-
Liên hệ hotline: Bệnh nhân có thể đặt lịch tầm soát ung thư cổ tử cung qua hotline 0963.310.115. Nhân viên y tế sẽ tư vấn và sắp xếp lịch khám phù hợp với thời gian của bạn.
-
Thời gian khám: Lịch khám có thể linh hoạt để đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân, bao gồm cả các buổi khám ngoài giờ hành chính.
Tư vấn trước khám tầm soát ung thư cổ tử cung
-
Khám sức khỏe tổng quát: Trước khi thực hiện xét nghiệm, bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe tổng quát và thu thập thông tin về tiền sử bệnh lý, thói quen sinh hoạt và triệu chứng hiện tại.
-
Giải thích quy trình: Bác sĩ sẽ giải thích rõ ràng về các phương pháp tầm soát, bao gồm xét nghiệm Pap và xét nghiệm HPV, để bệnh nhân hiểu rõ và chuẩn bị tâm lý.
Thực hiện xét nghiệm
Xét nghiệm PAP:
-
Bệnh nhân sẽ nằm ngửa trên bàn khám, chân đặt vào giá đỡ.
-
Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ mỏ vịt để mở rộng âm đạo và lấy mẫu tế bào từ cổ tử cung bằng một bàn chải mềm hoặc thìa nhỏ.
-
Mẫu tế bào sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
-
Xét Nghiệm HPV tầm soát ung thư cổ tử cung
-
Xét nghiệm HPV có thể được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm Pap.
-
Mẫu tế bào sẽ được lấy từ cổ tử cung và phân tích để xác định sự hiện diện của virus HPV.
-
Nhận kết quả xét nghiệm
- Thời gian nhận kết quả: Kết quả xét nghiệm sẽ được thông báo trong thời gian ngắn nhất, thường từ 3 đến 7 ngày làm việc.
- Thảo luận kết quả: Bác sĩ sẽ gọi điện hoặc hẹn gặp để thảo luận kết quả xét nghiệm, giải thích ý nghĩa của kết quả và các bước tiếp theo nếu có dấu hiệu bất thường.
Kế hoạch theo dõi và điều trị tầm soát ung thư cổ tử cung
- Kế hoạch theo dõi: Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, bác sĩ sẽ đề xuất lịch tầm soát tiếp theo dựa trên độ tuổi và tình trạng sức khỏe.
- Can thiệp y tế: Nếu phát hiện bất thường hoặc có nguy cơ cao, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị và theo dõi phù hợp, bao gồm sinh thiết hoặc các xét nghiệm chuyên sâu khác.
Hỗ trợ tâm lý và tư vấn
- Tư vấn tâm lý: Bệnh viện cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý cho bệnh nhân, giúp họ vượt qua lo lắng và áp lực liên quan đến sức khỏe.
- Thông tin giáo dục: Bệnh viện cũng cung cấp thông tin về cách phòng ngừa ung thư cổ tử cung, bao gồm chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và tiêm phòng HPV.
Tầm soát ung thư cổ tử cung là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Việc phát hiện sớm các tế bào bất thường có thể giúp nâng cao tỷ lệ điều trị thành công và giảm thiểu nguy cơ tử vong. Đặc biệt, phụ nữ nên chú trọng thực hiện các xét nghiệm tầm soát định kỳ theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bản thân.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc muốn đặt lịch tầm soát ung thư cổ tử cung, hãy liên hệ ngay với Bệnh viện Bảo Ngọc qua hotline 0963.310.115. Đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn để bạn có một sức khỏe tốt nhất. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình!
